1. [czyli jak matki wspominają kuchnie
swoich matek]
UWAGA: Przywoływanie wszelkich danych za
podaniem źródła:
Badanie pt. „kuchnia Jak u Mamy”,
MillwardBrown SMG/KRC na zlecenie
WINIARY, producenta linii zup „Jak u
Mamy”.
2. Informacje o badaniu
Cele badania
Zebranie informacji na temat wspomnień
związanych z kuchnią swojej mamy.
Metoda
Badanie przeprowadzone metodą CATI.
Respondenci to kobiety (matki) w wieku 20+
Próba
Próba reprezentatywna dla populacji
polek/matek, N=500
Czas realizacji
17-21.05.2010
2
3. Najważniejsze wyniki
Współczesne polskie mamy bardzo dobrze wspominają kuchnię swojej mamy, dla ogromnej większości
kuchnia ta kojarzy się z dobrym, rodzinnym sposobem spędzania czasu
Mama jest postrzegana jako ekspert od gotowania, osoba po prostu dobrze gotująca: pożywnie,
zdrowo, smacznie
Nieco gorzej wypada kuchnia mamy w konkurencji dobrego zbilansowania posiłków, co ciekawe starsze
respondentki częściej niż młodsze uważają że gotują zdecydowanie zdrowiej od swoich matek.
W kuchennych wspomnieniach dominują aromaty i zapachy: zup, ciasta, przetworów.
Domowe zupy to najczęściej spontanicznie wymieniana kategoria potraw pamiętanych z kuchni mamy.
Obecnym mamom brakuje najbardziej dostępności naturalnych składników oraz czasu i cierpliwości do
gotowania
Współczesne matki podzielają poglądy swoich na konieczność wspólnego spożywania posiłków, ich
zdrowia, regularności, czy kompletności.
3
4. Wnioski
„Kuchnia mamy” to wyrażenie o bardzo silnym pozytywnym ładunku
emocjonalnym które szczególnie silnie jest związane z:
wspólnotą rodzinną
swoistym spowolnieniem czasu
kunsztem i swoistym pietyzmem kulinarnym
Kuchnia ze wspomnień to przede wszystkim zapachy i smaki konkretnych
potraw: zup, pierogów, ciast.
Polki – matki czują silną wspólnotę duchową ze swoimi mamami, uważają
się niejako za spadkobierczynie ich poglądów. Jedynym wyjątkiem jest
odpowiednie zbilansowanie posiłków, tutaj współczesne kobiety mają
większe kompetencje.
4
6. Wspomnienia związane z kuchnią mamy
Odczytywaliśmy respondentkom zdania dotyczące wspomnień i
prosiliśmy o ustosunkowanie się do nich na skali:
Zdecydowanie się zgadzam
Raczej się zgadzam
Ani się zgadzam, ani się nie zgadzam
Raczej się nie zgadzam
Zdecydowanie się nie zgadzam
Ze względu na bardzo przychylne nastawienie do odczytywanych
stwierdzeń – świadczące o jednoznacznie pozytywnym obrazie „kuchni
mamy” analizowaliśmy wyłącznie odpowiedzi Zdecydowanie się
zgadzam świadczące będące wskaźnikiem silnego ugruntowania danej
postawy.
6
7. Wspomnienia związane z kuchnią mamy
Polki mają bardzo dobre wspomnienia z kuchni swojej mamy.
Wspomnienia maminej kuchni wiążą się przede wszystkim ze wspólnymi
posiłkami, byciem razem.
Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”
Bardzo dobrze wspominam kuchnię mojej mamy 67
Posiłki przygotowywane przez moją mamę dawały
67
naszej rodzinie okazję, aby być razem ze sobą
Moja mama nauczyła mnie gotować 48
Zawsze uważałam moją mamę za eksperta w
43
przygotowywaniu posiłków
Moja mama zawsze dużo czasu przeznaczała na
37
gotowanie
Gotuję zdecydowanie zdrowiej od mojej mamy 33
Jako dziecko często pomagałam swojej mamie w
28
codziennym gotowaniu
Gotuję zdecydowanie lepiej od mojej mamy 25
7
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
8. Wspomnienia związane z jakością posiłków
przygotowywanych przez mamę
We wspomnieniach respondentek mama przygotowywała posiłki w oparciu
o naturalne składniki, wspomnienie to najsilniejsze jest wśród Polek po
40tce
Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”
Dania mojej mamy przygotowywane były z
67
naturalnych składników
Posiłki przygotowywane przez moją mamę to bardzo
58
pożywne posiłki
Kuchnia mojej mamy to gwarancja dobrego smaku
57
potraw
Posiłki przygotowywane przez moją mamę zawsze
56
oparte były na tradycyjnych recepturach
Dania mojej mamy były zawsze dobrze przyprawione 51
Dania mojej mamy były przygotowywane ze
38
składników wysokiej jakości
Moja mama zawsze dużą wagę przywiązywała do
35
prawidłowego żywienia
Kuchnia mojej mamy opierała się na dobrze
31
zbilansowanych posiłkach
8
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
9. Wspomnienia związane z kuchnią mamy wśród
poszczególnych grup wiekowych kobiet
Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”
„Bardzo dobrze wspominam kuchnię mojej mamy” „Posiłki przygotowywane przez moją mamę
dawały naszej rodzinie okazję, aby być razem
ze sobą”
71 70 73
65 64 63 62 65
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
„Moja mama nauczyła mnie gotować” „Zawsze uważałam moją mamę za eksperta
w przygotowywaniu posiłków”
48 55 52
43 39 39 47
38
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
9
Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej
10. Wspomnienia związane z kuchnią mamy wśród
poszczególnych grup wiekowych kobiet
Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”
„Moja mama zawsze dużo czasu „Gotuję zdecydowanie zdrowiej od mojej
przeznaczała na gotowanie” mamy”
38 34 36 39 35 36
23 30
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
„Jako dziecko często pomagałam swojej „Gotuję zdecydowanie lepiej od mojej
mamie w codziennym gotowaniu” mamy”
27 31 34 33
20 20 24
14
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
10
Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej
11. Wspomnienia związane z jakością posiłków
przygotowywanych przez mamę wśród
poszczególnych grup wiekowych kobiet
Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”
„Dania mojej mamy przygotowywane „Posiłki przygotowywane przez moją mamę
były z naturalnych składników” to bardzo pożywne posiłki”
72 78 64
52 52 57
57
45
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
„Kuchnia mojej mamy to gwarancja „Posiłki przygotowywane przez moją mamę
dobrego smaku potraw” zawsze oparte były na tradycyjnych
recepturach”
63 70
55 50 56 56
46
32
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
11
Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej
12. Wspomnienia związane z jakością posiłków
przygotowywanych przez mamę wśród poszczególnych
grup wiekowych kobiet
Procent odpowiedzi „zdecydowanie się zgadzam”
„Dania mojej mamy były zawsze dobrze „Dania mojej mamy były przygotowywane ze
przyprawione” składników wysokiej jakości”
55 51 55
43 40 43
34 33
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat 20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
„Moja mama zawsze dużą wagę „Kuchnia mojej mamy opierała się na
przywiązywała do prawidłowego żywienia” dobrze zbilansowanych posiłkach”
43 32 33 34
34 32 26
26
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
20-30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat
12
Podstawa: Matki w danej grupie wiekowej
13. Wspomnienia potraw mamy
Odczytywaliśmy respondentkom nazwy różnych
rodzajów potraw i prosiliśmy o potwierdzenie
czy łączą się one z ich wspomnieniami.
13
14. Wspomnienia potraw z kuchni Mamy
Zapach i aromat zup 92
Zapach i aromat domowego ciasta 91
Ogórki i inne produkty ze słoików
91
mamy
Mięsa podawane z sosem i
83
ziemniakami
Mama pozwalała mi oblizywać
83
łyżkę od ciasta
Własnej roboty surówki przy
82
drugim daniu
Zupy z dodatkiem śmietany 81
Kompot do obiadu 80
Aromat pieczeni z pierkarnika 72
Wspólne lepienie pierogów 68
Odpowiedzi w procentach.
14
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
15. Wspomnienia potraw z kuchni Mamy
Z kuchnią Mamy najsilniej kojarzy się zapach i aromat
zup i domowego ciasta, a także domowe przetwory.
Kobiety mieszkające w dzieciństwie na wsi częściej
wspominają przetwory ze słoików, kompot oraz domowe
ciasto niż mieszkanki miast.
Przetwory i kompot są częściej wspomnieniami
najstarszych respondentek.
15
16. Wspomnienia – test niedokończonych zdań
Poprosiliśmy respondentki o spontaniczne dokończenie następujących zdań:
1. W kuchni mojej mamy najlepiej pamiętam…………..
2. W swojej kuchni, podobnie jak moja mama robię………..
3. Pamiętając kuchnię mojej mamy, w mojej brakuje mi……………
4. Chciałabym tak jak moja mama ……………
5. Najczęściej dzwonię do mamy, kiedy potrzebuję przepisu na ……………
Poniższe wyniki pokazują jakie są najsilniejsze spontaniczne wspomnienia naszych
respondentek.
16
17. W kuchni mojej mamy najlepiej pamiętam…
Odpowiedzi w procentach.
17
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
18. W kuchni mojej mamy najlepiej pamiętam:
„przygotowania do wigilii”
„racuchy, pampuchy czyli drożdżowe kluski kładzione, smaczne wzuty, placki ziemniaczane przepyszne”
„jak gotowała rosół i kluski swojej roboty”
„przeróżne ciasta”
„zapach pieczonego mięsa i smak”
„rosół, biały barszczyk, pomidorową, jarzynówkę, sos, surówkę zawsze jakąś, buraczki, grzybki, mizerię, sałatę”
„szykowanie do wyrabiania pasztetu, zawsze kuchenka była pełna garnków gotujących się”
„ciasta ze świeżymi owocami”
„pierogi, gołąbki, zrazy wolowe”
„wspólne przygotowanie posiłków, ja, moja mama i rodzeństwo. Pamiętam, że było mi ciepło i smacznie”
„niedzielne obiady”
„miłą atmosferę i mamę w fartuchu”
„pory spożywania posiłków”
„porządek, fajny zapach”
„półkę z przyprawami”
„moją pomoc”
„domowe obiady w gronie rodzinnym”
„kluski parowane”
„powidła śliwkowe”
„dania mięsne, np. roladki wieprzowe”
„ciepłe posiłki i obiady. Jak przychodziłam ze szkoły i pracy, zawsze czekał ciepły posiłek”
18
Cytaty
„potrawy takie jak bigos i fasolka po bretońsku”
19. W swojej kuchni, podobnie jak moja mama robię…
Pierogi 14
Wszystko/wiekszość potraw, staram się kontynuować
11
tradycje
Zupy 11
Mięso pieczone/gołąbki 10
Tradycyjne domowe obiady/potrawy 10
Rosół 8
Surówki/sałatki 7
Ciasta/ciasteczka 6
Bigos 5
Podobnie jak ona staram sie gotować smacznie 5
Mięso (smażone, kotlety) 5
Kluski/kopytka/pyzy 3
Nic/gotuje zupelnie inaczej 3
Naleśniki/racuchy 3
Przetwory/konfitury 2
Świąteczne obiady 2
Sosy 1
Inne 12
Odpowiedzi w procentach.
19
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
20. W swojej kuchni, podobnie jak moja mama robię:
„dobre obiady”
„bigos, pierogi, naleśniki, zupy”
„posiłki z naturalnych składników”
„gotuję, usługuję, podaję”
„dania tradycyjne, polskie”
„nie robię podobnie jak moja mama niestety”
„sałatę, kurczaka gotowanego i przysmażanego”
„grochówkę tradycyjnie na boczku wędzonym”
„smaczne i zdrowe posiłki dla dzieci i męża i mamy i taty”
„smaczne posiłki”
„np sosy, ciasta, staram się dania mięsne, np zupy gotuje jak moja mama”
„dobrze przyprawiam dania, dużo przypraw, danie nie może być mdłe, ma dobrze pachnieć i dobrze smakować”
„wszystkie posiłki podstawowe, staram się kontynuować tradycje rodzinne”
„potrawy mączne”
„staram się z naturalnych składników, bez środków zastępczych”
„oj dużo rzeczy, bigos, ciasta, rosół, kapustę gotuje, no staram się ją bardzo naśladować w tym co pamiętam”
„prawie wszystkie oprócz klusek na parze”
„wypieki ciast, konfitury, kompoty, różnego typu pieczone mięso, sałatki”
„dużo niezdrowych potraw”
„żurek z kiełbasą tradycyjnie i gulasz wieprzowy”
„barszcz ukraiński, zupę szczawiową, pierogi i kopytka, królika w śmietanie, zupę pomidorowa, rosół i bitki wolowe w sosie, kotlety
mielone i schabowe”
„pierożki, torciki- chociaż rzadziej, wypieki mięsne”
„nie dania gotowe, tylko zdrowe potrawy naturalne”
„codziennie gorące posiłki” 20
Cytaty
21. Pamiętając kuchnię mojej mamy, w mojej brakuje
mi …
*Odpowiedzi podane w wartościach procentowych
Naturalnych, zdrowych składników 19
Czasu, cierpliwości i chęci do gotowania 17
Niczego/mam wszystko co miała moja mama 10
Jej przepisów i doświadczenia 9
Jej smaku/zapachu 8
Niektórych potraw- klusek/pierogów 5
Niektórych potraw-innych 5
Przypraw, dodatków 4
Mamy i jej porad 4
Niektórych potraw -zup 2
Niektórych potraw - ciast 2
Wspólnych posiłków 1
Inne 17 Odpowiedzi w procentach.
21
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
22. Pamiętając kuchnię mojej mamy, w mojej brakuje
mi:
„raczej mam wszystko to co moja mama”
„tego smaku pysznych dań”
„czasu na gotowanie”
„tego czegoś, co mama ma”
„takich typowych, starszych narzędzi jak ręczny młynek”
„prawdziwych składników”
„klusek ziemniaczanych, kapuśniaku”
„tak dobrych dań, jak mama gotowała”
„naturalnych składników”
„umiejętności lepienia pierogów”
„chęci do gotowania”
„świeżego mięsa”
„pierogów, takich wymyślnych surówek i sałatek”
„takiej atmosfery jaką tworzył rodzinny dom i moja mama”
„rozmachu, jak mama to robiła dużo przewidując, że mogą być goście. Nigdy nie mam czasu na takie coś”
„swojskiej śmietany”
„pieca na drzewo”
„umiejętności i doświadczenia”
„dobrego bigosu, który robiła mama”
22
Cytaty
„różnorodności potraw i pomysłowości”
23. Chciałabym tak jak moja mama:
Tak dobrze i smacznie gotować 44
Tak piec ciasta, ciasteczka 17
Umieć gotować pewne dania 14
Mieć czas, cierpliwość na gotowanie 9
Przyrządzać zdrowe posiłki, gotować na bazie
4
naturalnych, zdrowych produktów
Tak dbać o rodzine, przygotowywać domowe posiłki i
4
jeść je wspólnie z rodziną
Tak doprawiać potrawy 3
Być tak dobrze zorganizowaną w kuchni 2
Nie chciałabym być jak moja mama 2
Inne 5
Odpowiedzi w procentach.
23
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
24. Chciałabym tak jak moja mama:
„tak pysznie gotować”
„robić makaron ręcznie a nie kupować”
„piec ciasta”
„być taka gospodarną, jednoczyć rodzinę, w czasie świąt przyciągać potrawami”
„umieć przyprawiać potrawy”
„gotować, usługiwać”
„poświęcać tyle czasu na przyrządzenie posiłków”
„być dobrą gospodynią”
„smacznie gotować i długo żyć”
„być tak systematyczna i odpowiedzialna w gotowaniu”
„być właśnie w kuchni i mieć dużo czasu na kuchnie, przyrządzanie potraw w kuchni, móc więcej czasu spędzać w kuchni, żeby przyrządzać pyszne
potrawy”
„zrobić coś z niczego”
„skupiać rodzinę przy stole”
„potrafić poprzez gotowanie zaangażować rodzinę, tak jak moja mama”
„umieć gotować przede wszystkim zdrowo”
„szybko zapanować nad tym co robię w kuchni i żeby wszystkim smakowało, tak jak mojej mamy jedzenie”
„przygotowywać wszystkie posiłki idealnie”
„mieć więcej cierpliwości do gotowania”
„wydobywać z potraw smak”
„podtrzymać tą tradycję w tym gotowaniu i zdrowym żywieniu”
24
Cytaty
25. Najczęściej dzwonię do mamy, kiedy potrzebuję
przepisu na….
Po przepis na ciasta/wypieki 33
Nie dzwonię do mamy (nie mam takiej
24
możliwości/potrzeby)
Po różne przepisy na smaczne potrawy 13
Po przepisy na tradycyjne, świąteczne dania 7
Po przepisy na przyrządzanie mięsa 7
Po inne przepisy 7
Po przepisy na zupy 5
Po przepisy na pierogi 4
Odpowiedzi w procentach.
25
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500
26. Najczęściej dzwonię do mamy, kiedy potrzebuję
przepisu na:
„mięsa pieczone i nie pieczone i farsze do pierogów i przepis na placek”
„na jakieś takie dawne potrawy wigilijne, wielkanocne”
„na pasztet, nóżki w galarecie”
„makowiec, ciasto”
„nie dzwonię do mamy w takim wypadku”
„przyrządzenie mięsa wolowego, rożne typy mięs jak przyrządzać”
„potrawy z dań mięsnych i ciasta, porady przy pieczeniu ciasta”
„potrawy do gotowania, obojętnie zupy czy drugie danie”
„gołąbki z kaszą i mięsem”
„coś ze starszych przepisów”
„na jakieś przetwory”
„tort”
„barszcz czerwony”
„jak robić pierogi z jagodami i innymi owocami”
„pierogi z kapustą i z rybami i przepis na chleb”
„tatara”
„kluski (takie specjalne, które nie są dostępne w sklepie)”
26
Cytaty
27. Wartości ważne dla respondentek i ich matek
Wartości były odczytywane respondentkom, a następnie
pytaliśmy się które z nich są wspólne dla nich i dla ich mam.
27
28. Wartości ważne dla respondentek i ich matek
Wspólne, rodzinne spożywanie posiłków jest największą wspólna
wartością dla matek i dorosłych córek .
Dbanie o to, aby posiłki były spożywane
83
przez rodzinę we wspólnym gronie
Dbanie o to, aby posiłki były przygotowane
80
zdrowo
Dbanie o to, aby w ciągu tygodnia rodzina
79
zjadała na obiad także zupy
Dbanie o to, aby posiłki były spożywane Wartości
74 zdecydowanie
regularnie
silniejsze na wsi
niż w mieście
Ważne jest dla Pani i Pani mamy to, aby
Pani posiłki przygotowywane przez Was 72
były ze składników wysokiej jakości?
Ważne dla Pani i Pani mamy, aby
przygotowywane przez Was posiłki oparte 63
były na tradycyjnych recepturach Odpowiedzi w procentach.
28
Podstawa: Kobiety (matki) w wieku 20+, N=500